SKKN Một số hoạt động ngoài việc dạy học nhằm nâng cao chất lượng dạy học Tiếng Anh trên địa bàn
Tiếng Anh từ lâu đã trở thành ngôn ngữ toàn cầu. Nó là ngôn ngữ chính thức của gần 60 quốc gia và vùng lãnh thổ, là ngôn ngữ chính thức của Châu Âu và là ngôn ngữ được nhiều người sử dụng nhất chỉ sau tiếng Trung Quốc và Tây Ban Nha. Trong các sự kiện quốc tế , các tổ chức toàn cầu,… cũng mặc định coi tiếng Anh là ngôn ngữ giao tiếp. Ngoài ra, tiếng Anh được hơn 400 triệu người trên toàn thế giới dùng làm tiếng mẹ đẻ, hơn 1 tỷ người dùng làm ngôn ngữ thứ hai (theo Wikipedia), những quốc gia phát triển có thu nhập đầu người cao nhất trên thế giới đều sử dụng thành thạo tiếng Anh, hoặc được sử dụng phổ biến.
Đối với Việt Nam, một nước đang đứng trước thời đại phát triển, mở rộng ra với cánh cửa toàn cầu hoá, tiếng Anh lại càng trở nên quan trọng. Với các bạn học sinh, sinh viên, những thế hệ tương lai của đất nước, việc học tiếng Anh lại càng trở nên cần thiết hơn bao giờ hết. Hiểu được điều đó, nên hệ thống giáo dục của Việt Nam đã đưa tiếng Anh là môn học bắt buộc trên ghế nhà trường từ những năm tiểu học. Tiếng Anh cũng là môn thi tốt nghiệp bắt buộc các cấp.
Nhưng thực trạng học tiếng Anh ở Việt Nam vẫn còn là vấn đề đau đầu của các nhà làm giáo dục. Mặc dù đầu tư khá nhiều cho việc học tiếng Anh, kết quả học tiếng Anh thực sự chưa được như mong đợi. Đặc biệt là đối với những vùng sâu vùng xa trên địa bàn Hà Tĩnh, việc dạy học tiếng Anh càng trở nên khó khăn hơn. Tuy Hà Tĩnh được đánh giá là đất học, và chất lượng học sinh mũi nhọn của Hà Tĩnh luôn đứng top đầu bảng trong các tỉnh thành trong cả nước, nhưng chất lượng học tiếng Anh đại trà ở nơi đây vẫn còn là một vấn đề nan giải. Các nhà quản lí giáo dục, các giáo viên tiếng Anh trên địa bàn đã thảo luận nhiều về nguyên nhân tình trạng, và cũng đã nỗ lực đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng dạy học tiếng Anh nơi đây.
Với tư cách là một giáo viên dạy học trên địa bàn vùng sâu vùng xa của tỉnh Hà Tĩnh, bản thân tôi đã có những trải nghiệm và nhận ra những nguyên nhân khách quan, chủ quan dẫn đến tình trạng dạy học yếu kém tiếng Anh trên địa bàn đặc biệt là các kĩ năng ngôn ngữ. Cũng từ đó, tôi đã tự tìm ra một số giải pháp áp dụng bên cạnh việc dạy học, đi cùng với các giải pháp của ngành để nhằm nâng cao chất lượng việc dạy học tiếng Anh ở nơi đây.
Tóm tắt nội dung tài liệu: SKKN Một số hoạt động ngoài việc dạy học nhằm nâng cao chất lượng dạy học Tiếng Anh trên địa bàn

/2019 *Những ai được lợi từ chương trình dạy tiếng Anh tình nguyện? Thực hiện chương trình dạy tình nguyện sẽ mất khá nhiều thời gian và mệt mỏi. Nhưng bù lại đó, chương trình mang lại rất nhiều lợi ích cho cộng đồng, không chỉ cho học sinh được dạy tiếng Anh mà cho cả người làm dự án. Một số nhóm sau sẽ được hưởng lợi ích từ chương trình: - Nhóm 1: Nhóm học sinh được học tiếng Anh miễn phí: Đây là nhóm đầu tiên được hưởng lợi nhiều nhất và trực tiếp từ chương trình dạy tiếng Anh tình nguyện. Trẻ em các vùng sâu vùng xa rất thiệt thòi khi không được làm quen với tiếng Anh sớm. Vào lớp 3, các em sẽ học với chương trình tiếng Anh lớp 3 của Bộ, chương trình này sẽ khá là khó đối với những cháu chưa bao giờ được làm quen với tiếng Anh, lại học trong điều kiện lớp đông, giáo viên thì thiếu nên có thể không đủ tiết. Vì vậy, khi thực hiện chương trình dạy tiếng Anh tình nguyện, lợi ích đầu tiên mà tôi muốn mang đến là cho chính các em học sinh tiểu học chuẩn bị lên lớp 3. Với những buổi làm quen với tiếng Anh qua chương trình, các em sẽ không còn bỡ ngỡ khi đi vào học chương trình tiếng Anh lớp 3 trong năm học mới. Chương trình dạy tình nguyện tiếng Anh của nhóm UNI hè 2019 đã thực hiện ở ba trường tiểu học, mỗi trường có khoảng 60 học sinh chuẩn bị vào lớp 3 tham gia. Tính tổng cộng sẽ có khoảng gần 200 học sinh được tiếp cận làm quen với tiếng Anh với những chủ đề cơ bản vào dịp này. Đặc biệt, chúng tôi đã luôn lồng ghép các hoạt động xã hội và hoạt động ngoài trời để cho trẻ cảm thấy tự tin, yêu thích tiếng Anh hơn. Mục đích của chương trình là giúp trẻ làm quen với tiếng Anh, yêu thích tiếng Anh và sẽ đam mê học tiếng Anh hơn. Mặc dù chúng tôi tổ chức dạy cho mỗi lớp 10 buổi (tổng cộng khoảng 60 buổi cho cả ba trường tiểu học), kiến thức của nhóm dạy là những kiến thức sơ khai, cơ bản đầu tiên dành cho trẻ mới bắt đầu làm quen với tiếng Anh, nhưng chúng tôi mong muốn hơn ở đây không phải là những kiến thức các em lĩnh hội được mà chính là niềm đam mê tiếng Anh. Khi trẻ cảm thấy thích thú học, các em sẽ nỗ lực học giỏi. Qua chương trình tôi cảm nhận chủ quan rằng chúng tôi đã làm được rất tốt ở mục đích thứ hai, mục đích giúp trẻ yêu thích và đam mê học tiếng Anh. Ánh mắt của các em vui sướng khi tham gia bài học, ánh mắt của các em đượm buồn khi phải chia tay chương trình đã nói lên được những kết quả mà chúng tôi đạt được. - Nhóm 2: Nhóm các bạn tình nguyện viên: Không chỉ người học được hưởng lợi ích từ chương trình, nhóm các bạn tình nguyện viên cũng là người được hưởng lợi từ chương trình dạy tiếng Anh tình nguyện. Đây là một cơ hội tuyệt vời để các em có một hè trải nghiệm thật thú vị, bổ ích. Tất cả các em đều chia sẻ là trải nghiệm này làm các em trưởng thành lên rất nhiều. Các em đã biết học biết yêu thương, chia sẻ giúp đỡ người khác, có trách nhiệm phát triển cộng động chung. Đây chính là mục đích cốt lõi của chương trình dành cho các tình nguyện viên. Cũng qua chương trình, các em phát triển hơn về kĩ năng sống, có khả năng tự tin khi đứng trước đám đông, có khả năng thuyết trình tốt hơn. Các em cũng học hỏi được từ các thành viên nhiều kĩ năng, có tinh thần đoàn kết và kĩ năng làm việc nhóm tốt hơn. Trong khi chia đoàn tình nguyện viên thành ba nhóm về ba trường tiểu học, chúng tôi cũng bầu ra những bạn nhóm trưởng để quản lí, điều hành công việc cho từng nhóm. Chính vì thế, kĩ năng lãnh đạo của các em cũng dần dần được hình thành. Vì thế, tham gia chương trình dạy tiếng Anh tình nguyện vừa là cơ hội để giúp đỡ các em nhỏ, nhưng cũng vừa là cơ hội để các bạn trẻ thể hiện và học tập, trau dồi đạo đức, phát triển thêm các kĩ năng mềm rất cần thiết cho tương lai sau này. Các em cho đi, nhưng cũng đang được nhận lại từ những việc mình làm. Và đây cũng có thể là một trong những cơ hội để hình thành nên cho các em những bộ hồ sơ lí tưởng sau này khi nộp hồ sơ xin học bổng hay xin việc ở đâu đó, bởi ngày nay thay vì nhìn vào bằng cấp, các nhà tuyển dụng luôn săn tìm những bạn trẻ năng động, có kĩ năng và trải nghiệm xã hội tốt. - Nhóm 3: Nhóm cộng đồng chung Khi thực hiện chương trình này, ngoài những đối tượng người học và tình nguyện viên được hưởng lợi ích, tôi cũng muốn chương trình được lan tỏa rộng rãi. Mục đích của tôi khi thực hiện chương trình là muốn được cộng đồng biết đến những việc mình làm, để từ đó nhận thấy tầm quan trọng của tiếng Anh trong thời đại mới. Khi chúng ta dạy học sinh mà không thu tiền, thậm chí còn phải tự trang trải cho một số chi phí khác, phụ huynh họ sẽ thấy rõ được mục đích của chương trình. Việc làm này sẽ có ý nghĩa nhiều hơn tiếng nói. Ta có thể nói rất nhiều về việc cần thiết học tiếng Anh, nhưng có thể sẽ không hiệu quả bằng chính việc làm này. Khi mình chấp nhận hi sinh một chút, họ sẽ cảm nhận được việc làm mình bằng cả trái tim. Phụ huynh sẽ qua đây mà có định hướng cho con em mình học tiếng Anh tốt hơn. Ban Giám Hiệu các trường cũng sẽ có động lực để thúc đẩy phát triển chất lượng dạy học bộ môn hơn. 3.2.3. Điều kiện thực hiện chương trình Để tổ chức chương trình dạy học UNI thành công, bản thân tôi đã lên kế hoạch cụ thể, chi tiết. Các thành viên được tuyển chọn làm tình nguyện viên cần phải là những học sinh xuất sắc, năng nổ nhiệt huyết, không ngại vất vả và phải sáng tạo để có thể thiết kế những bài dạy tình nguyện và các hoạt động đi kèm hấp dẫn, đa dạng nhằm thu hút sự tham gia tích cực của học sinh. Để có sự thành công, không thể không kể đến sự ủng hộ và giúp đỡ của Phòng Giáo Dục cũng như lãnh đạo các trường tiểu học nơi đoàn đến dạy tình nguyện. 3.3. Dự Án học bổng cho học sinh nói tiếng Anh giỏi EIE 3.3.1. Mục tiêu của chương trình: Nhiều năm công tác trên địa bàn huyện, tôi nhận thấy học sinh ở đây học tiếng Anh đang quá chú trọng vào ngữ pháp. Có nhiều em có điểm thi tiếng Anh cao nhưng vẫn không thể nói được những câu tiếng Anh đơn giản, đặc biệt là học sinh ở những trường vùng sâu vùng xa, khó khăn. Dự án EIE được tôi ấp ủ và lên chương trình với những mục đích sau: - Khuyến khích học sinh các trường vùng sâu vùng xa luyện nói tiếng Anh; - Phát triển kĩ năng hùng biện, kĩ năng xã hội, tăng cường sự tự tin của học sinh trước đám đông; - Tạo tác động tích cực lên thái độ nhận thức của học sinh và phụ huynh trên địa bàn về tầm quan trọng của tiếng Anh, đặc biệt là kĩ năng giao tiếp; - Tăng csường thêm nhận thức về tầm quan trọng của kĩ năng nói tiếng Anh đối với Ban Giám Hiệu và các giáo viên bộ môn tiếng Anh của những trường có học sinh được trao học bổng, từ đó để giáo viên điều chỉnh cách dạy không quá chú trọng vào mỗi ngữ pháp mà phải tập trung cả các kĩ năng ngôn ngữ khác. 3.3.2. Nội dung dự án “English is easy” (EIE): Dự Án học bổng cho học sinh nói tiếng Anh giỏi được tôi đặt tên là English is easy (Tiếng Anh thật dễ), viết tắt là EIE. Đây là dự án được tôi ấp ủ và lên chương trình từ tháng 2/2018. Chương trình thi nói tiếng Anh này được thiết kế để thúc đẩy học sinh trên địa bàn toàn huyện cải thiện kỹ năng tiếng Anh. Chương trình sẽ kéo dài trong khoảng 10 tháng. Đối với chương trình đầu tiên, chúng tôi sẽ chọn ba trường trung học và tám trường trung học cơ sở trên địa bàn huyện để thực hiện chương trình. Sau khi viết xong dự án, tôi gửi đề xuất dự án cho một số người bạn để xin nguồn tài trợ. Tôi dự kiến xin tổng số tiền 50.000.000đ (Năm mươi triệu đồng). Với lập luận hợp lí, các nguồn quỹ xin rõ rang, tôi nhanh chóng được bạn bè xác nhận sẽ tài trợ khoản học bổng 50,000,000 đồng đó cho học sinh. Sau khi xin được nguồn quỹ, tôi liên lạc với Ban Giám Hiệu các trường dự kiến được tài trợ để thông báo về chương trình học bổng dành cho các bạn nói tiếng Anh giỏi, gửi kèm các chủ đề để học sinh luyện nói dễ dàng hơn. Từ tháng 4 đến tháng 10 năm 2019, học sinh sẽ luyện nói và tổ chức các cuộc thi ở cấp các lớp trong trường. Giáo viên tiếng Anh và Ban Giám Hiệu nhà trường sẽ sẽ chọn những học sinh giỏi nhất để tổ chức cuộc thi cuối cùng vào tháng 11 hoặc tháng 12 năm 2019. Tại vòng thi cuối, tôi và người tài trợ sẽ về tham dự, cùng tổ Ngoại ngữ của trường chấm điểm và trao giải. Mục đích của dự án kéo dài trong nhiều tháng nhằm để học sinh có thời gian luyện tập, từ đó các em luyện càng nhiều và phát triển kĩ năng nói của mình tốt hơn. 3.3.3. Điều kiện thực hiện chương trình Khá với chương trình Câu Lạc Bộ tiếng Anh và dạy học tình nguyện UNI, chương trình học bổng EIE đòi hỏi phải có quỹ, nên tính khả thi có thể thấp hơn hai chương trình trên. Tuy nhiên, nếu chúng ta lập một dự án bài bản, vạch rõ được mục đích hợp lí, thì việc vận động quỹ cũng không phải là một vấn đề quá khó khăn. Để thực hiện được chương trình học bổng EIE thành công, cần có một số điều kiện sau: - Người lập dự án phải có lí do, mục tiêu thuyết phục để xin quỹ; - Có sự ủng hộ và đồng hành giúp đỡ của Ban Giám Hiệu cũng như giáo viên bộ môn Ngoại ngữ ở các trường; - Người lập chương trình phải làm tốt công tác truyền thông, vừa mục đích để có thể xin quỹ học bổng vừa mục đích khích lệ học sinh trên địa bàn toàn huyện biết đến chương trình, có nguyện vọng muốn tham gia và từ đó luyện tập nói tiếng Anh tốt hơn. 4. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu, phạm vi và hiệu quả ứng dụng Việc học ngoại ngữ, tiếp thụ một ngôn ngữ là một quá trình lâu dài, nên để thấy được sự thay đổi trong kết quả và phong trào học tiếng Anh đi lên hay không chúng ta cũng cần một thời gian để minh chứng. Tuy nhiên, để đánh giá phần nào tính hiệu quả của các biện pháp tôi áp dụng, tôi đã áp dụng một số phương pháp đánh giá sau: - Chương trình Câu Lạc Bộ tiếng Anh: Với chương trình này, tôi đã cho kiểm tra đánh giá kĩ năng nói với hai nhóm học sinh, một là với nhóm học sinh không tham gia Câu Lạc Bộ, hai là với nhóm học sinh có tham gia sinh hoạt Câu Lạc Bộ tiếng Anh. Cả hai nhóm đều được đánh giá với hai bài kiểm tra môn nói vào đầu năm học và cuối năm học. Dưới đây là các bảng dữ liệu phân tích phổ điểm môn nói của các nhóm: Số học sinh được kiểm tra đánh giá Số điểm 2-3 Số điểm 4-5 Số điểm 6-7 Số điểm 8-10 32 8 13 7 4 Bảng 1: Bảng thống kê điểm nói đối với học sinh lớp 10B1 và 10B2 với nhóm KHÔNG tham gia Câu Lạc Bộ tiếng Anh Đầu năm học 2017-2018; Số học sinh được kiểm tra đáh giá Số điểm 2-3 Số điểm 4-5 Số điểm 6-7 Số điểm 8-10 32 3 17 8 4 Bảng 2: Bảng thống kê điểm nói đối với học sinh lớp 10B1 và 10B2 với nhóm KHÔNG tham gia Câu Lạc Bộ tiếng Anh Cuối năm học 2017-2018. Từ các dữ liệu có được trong các bảng thống kê Bảng 1 và Bảng 2 dành cho nhóm không tham gia Câu Lạc Bộ tiếng Anh, ta có thể thấy điểm nói của học sinh nhóm này mặc dù có sự thay đổi nhưng chưa nhiều. Thay đổi số điểm lớn nhất là nhóm 2-3 điểm đầu năm có đến 8 em thì cuối năm chỉ còn 3 em, số điểm từ 4-5 đầu năm có 13 em thì cuối năm tăng lên 17 em, còn số điểm từ 6-10 tương đối là ổn định. Số học sinh được kiểm tra đánh giá Số điểm 2-3 Số điểm 4-5 Số điểm 6-7 Số điểm 8-10 30 3 14 8 5 Bảng 3: Bảng thống kê điểm nói đối với học sinh lớp 10B1 và 10B2 với nhóm CÓ tham gia Câu Lạc Bộ tiếng Anh ĐẦU năm học 2017-2018; Số học sinh được kiểm tra đánh giá Số điểm 2-3 Số điểm 4-5 Số điểm 6-7 Số điểm 8-10 30 0 9 12 9 Bảng 4: Bảng thống kê điểm nói đối với học sinh lớp 10B1 và 10B2 với nhóm CÓ tham gia Câu Lạc Bộ tiếng Anh CUỐI năm học 2017-2018; Ngược lại, từ các dữ liệu có được trong các bảng thống kê Bảng 3 và Bảng 4 dành cho nhóm có tham gia Câu Lạc Bộ tiếng Anh, ta có thể thấy điểm nói của học sinh nhóm này có sự thay đổi khả quan hơn. Từ 3 học sinh có điểm 2-3 đầu năm thì cuối năm không còn học sinh nào bị điểm 2-3 môn nói, số học sinh đạt điểm 4-5 đầu năm học là 14 thì cuối năm cũng còn 9 học sinh, trong khi đó số lượng học sinh đạt 6-7 tăng từ 8 đến 12 học sinh và từ điểm 8-10 tăng từ 5 lên 9 học sinh. Mặc dù còn có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến điểm nói của học sinh như động lực học tập, điều kiện học tập của học sinh nhưng so sánh 4 bảng tổng thể ta cũng thấy được sinh hoạt Câu Lạc Bộ tiếng Anh có ảnh hưởng tích cực đến phát triển năng lực ngôn ngữ cho học sinh. - Chương trình dạy tiếng Anh tình nguyện: Đây là một chương trình mang tính ảnh hưởng lâu dài đến cộng đồng, nên để đánh giá được sự thành công của nó còn phải dựa vào kết quả học tập của cả khóa học sinh đó ở nhiều năm tiếp theo. Tuy nhiên, tôi cũng đã thực hiện một bảng điều tra ý kiến đánh giá đối với thầy cô và các phụ huynh tại những trường được dạy tiếng Anh tình nguyện. Sau đây là kết quả phân tích tổng hợp phản hồi từ các câu hỏi điều tra Số giáo viên/phụ huynh tham gia đánh giá Đánh giá không tốt Đánh giá bình thường Đánh giá tốt Đánh giá rất tốt 100 0 0 39 61 Bảng 5: Bảng tổng hợp ý kiến đánh giá của giáo viên, phụ huynh học sinh với chương trình dạy học tiếng Anh tình nguyện; Từ Bảng 5, ta có thể thấy 100% giáo viên, phụ huynh học sinh được tham gia chương trình học tiếng Anh miễn phí do nhóm UNI dạy học tình nguyên đánh giá chương trình tích cực, trong đó có 39 đánh giá chương trình là tốt và 61 đánh giá chương trình là rất tốt. - Chương trình học bổng tiếng Anh EIE: Với chương trình này, vì chúng tôi để thời gian chương trình dài nhằm tạo điều kiện cho học sinh luyện nói thêm, nên đến tháng 10/2019 chúng tôi mới thực hiện thi và trao học bổng cho những học sinh nói tiếng Anh tốt. Vì thế hiện tại chưa có đánh giá cụ thể. Tuy nhiên qua các giáo viên bộ môn tiếng Anh, tôi được biết là học sinh các trường được nhận chương trình học bổng EIE rất phấn khởi và các em đang rất tích cực luyện nói cho những vòng thi tiếp theo. C. PHẦN KẾT LUẬN Từ thái độ học tập, từ kết quả kiểm tra và từ phản hồi tích cực của học sinh phụ huynh, của giáo viên bộ môn và Ban Giám Hiệu các trường cũng như Phòng Giáo Dục huyện nhà, tôi tin rằng những hoạt động, dự án tôi đang làm có những ảnh hưởng tích cực nhất định đến việc dạy học tiếng Anh trên địa bàn. Có nhiều học sinh khi mới vào lớp 10, các em không thể nói được một câu tiếng Anh cho dù đơn giản, nhưng qua các bài giảng kết hợp với nhiều chương trình như Câu Lạc Bộ tiếng Anh, các giờ học nói, phát động các cuộc thi nói tiếng Anh đã thúc đẩy các em luyện nói nhiều hơn. Các em đã có tự tin hơn trong giao tiếp tiếng Anh, nói tiếng Anh tốt hơn, phát âm chuẩn hơn Đây là những kết quả tôi có được từ các chương trình mà tôi thực hiện. Mong rằng trong tương lai chương trình sẽ có ảnh hưởng tích cực và rộng rãi hơn trên địa bàn để việc dạy học tiếng Anh ngày càng được cải thiện. MỘT SỐ HÌNH ẢNH CÁC HOẠT ĐỘNG NGOÀI VIỆC DẠY HỌC NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DẠY HỌC TIẾNG ANH TRÊN ĐỊA BÀN Hình 1: Hình ảnh nhóm dạy học tiếng Anh tình nguyện UNI trong ngày đầu tiên ra quân. Hình 2: Hình ảnh nhóm dạy học tiếng Anh tình nguyện UNI trong buổi dạy đầu tiên tại một trường tiểu học trên địa bàn. Hình 3: Hình ảnh nhóm dạy học tiếng Anh tình nguyện UNI cùng các học sinh và Ban Giám Hiệu một trường tiểu học trong buổi dạy cuối cùng. Nhóm UNI đã tặng vở, bút cho học sinh làm phần thưởng vì các em đã học tập tốt. Hình 4: Hình ảnh nhóm UNI được dẫn đi tham quan chùa Am – Đức Thọ và mộ cụ Đại thi hào Nguyễn Du vì đã thực hiện tốt chương trình dạy tình nguyện UNI.
File đính kèm:
skkn_mot_so_hoat_dong_ngoai_viec_day_hoc_nham_nang_cao_chat.doc