SKKN Một số giải pháp giúp học sinh trung học cơ sở học tốt câu tường thuật trong môn Tiếng Anh Lớp 8,9 tại Trường THCS Ba Trại

me. He advised me
Xem xét ví dụ trên ta thấy đây là câu tường thuật dạng lời khuyên do có dùng had better ta chuyển sang câu gián tiếp như sau : He advised me to work hard for the exam.
Ta có thể giữ nguyên động từ : had better/ should/ ought to bằng cách làm thứ hai là : He told me that I had better work hard for the exam. Trong câu trực tiếp, người nghe là me nên chủ từ You phải đổi thành I trong câu gián tiếp.
* Câu tường thuật có dạng Yes/ No questions: (Yes/ No questions in reported speech)
Câu tường thuật có dạng Yes/No questions là câu tường thuật mà người ta đem các trợ động từ : Do/Does/ Did hay các động từ to be như Am/ Is/ Are/ Was/ Were ra phía trước để đặt câu hỏi và nhiệm vụ của các em học sinh là phải tường thuật lại các câu hỏi đó.	Câu tường thuật này có dạng:
Form: “Do/Does/ Did/ + S + V bare inf + ...?
Hoặc “Am/ Is/ Are/ Was/ Were / + S + O + ....?”
S + asked + O/ wanted to know/ wondered if / whether + S + V( lùi thì) + O + ....
Ví dụ: “ Are you a student ?”, he asked me. He asked me
Trong tình huống này ta thấy đây là câu tường thuật thuộc dạng Yes/ No questions
do có “Are” được đem ra trước đặt câu hỏi.
Ta làm như sau: Viết lại He asked me, thêm vào if và đổi you thành I , are thành was.	He asked me if (whether) I was a student.
* Câu tường thuật có dạng Wh-questions: (Wh-questions in reported speech) :
Câu tường thuật có dạng Wh-questions là câu tường thuật mà người ta dùng các từ để hỏi như: Who, What, Where, When, How, Why ? How much? How many ?...và nhiệm vụ của các học sinh là tường thuật lại các câu hỏi đó theo gợi ý hay một tình huống cụ thể.Câu tường thuật này có cấu trúc như sau:
Form: S+ V , “ Wh-questions + did/ do/ does/ can / will/ should ...+ S + V bare inf + O + ..?” Hoặc: S + V, Wh-questions + was/ were/ am/is/ are/ + S + O + ...?”
S + asked + O/ wanted to know/ wondered + Wh-questions + S + V (lùi thì) + O + ...
Ví dụ 1: Minh asked me, “ What is your name ?”.
Minh asked me
Ta làm như sau: Ta viết lại Minh asked me và giữ nguyên từ để hỏi What, your name phải đổi thành my name vì người nghe là me và động từ to be “ is” phải lùi về quá khứ đơn chia theo my name là was. Vậy ta có câu gián tiếp như sau:
Minh asked me what my name was.
Ví dụ 2: He asked “ Why did my family have to leave here ?”.
He wanted to know
Dựa vào cấu trúc cách biến đổi qua câu gián tiếp ta làm như sau: Ta viết lại He wanted to know, sau đó giữ nguyên Why, ta thấy my family ở đây tức là his family, ta đổi have to thành had to, here thành there. Vậy ta có câu tường thuật đúng như sau :
He wanted to know why his family had to leave there.
d. Hướng dẫn học sinh làm việc theo nhóm, theo cặp: (work in groups and pairs)
Do đây là một điểm ngữ pháp có thể nói là khó với nhiều học sinh, đặc biệt là các học sinh trung bình, yếu, kém. Nên chúng ta cần phải biết cách tận dụng và phối hợp tốt tất cả các phương pháp dạy học. Một trong các biện pháp hữu hiệu giúp các em tiếp thu và làm bài tốt hơn đó là hướng dẫn các em làm việc theo cặp và theo nhóm. Trong các nhóm phải có nhóm trưởng học lực từ khá, giỏi trờ lên , nhóm trưởng này sẽ có nhiệm vụ phân tích, biện chứng, đưa ra các tình huống có thể xảy ra cho nhóm thảo luận và tìm ra lời giải tốt nhất. Trước hết, các em rèn luyện kỹ năng giao tiếp, thảo luận và sau đó là học sinh khá, giỏi có điều kiện giúp các em học sinh yếu kém, trung bình tìm ra các lời giải tốt nhất. Tùy theo tình hình, số học sinh mà chúng ta có thể chia thành nhiều nhóm, lưu ý mỗi nhóm không quá 5 em học sinh. Ví dụ: một lớp học có sĩ số học sinh là 40, ta chia thành 8 nhóm , mỗi nhóm 5 em học sinh.
Sau khi lớp học mà chúng ta dạy đã được chia thành các nhóm và các cặp như vậy cùng với việc chúng ta đã dạy lý thuyết, chỉ cho học sinh biết cách biến đổi từ câu trực tiếp sang câu gián tiếp, biết xác định các dạng câu tường thuật ta chuyển sang giải pháp kế tiếp.
e. Cho học sinh làm nhiều bài tập ở các dạng câu tường thuật:
Các bài tập này được giáo viên tìm kiếm, sưu tầm hay tự suy nghĩ viết ra sau đó giáo viên phô tô cho các nhóm của lớp mình phụ trách. Nhóm trưởng chịu trách nhiệm hoạch định thời gian của nhóm và hướng dẫn các thành viên của nhóm giải các bài tập đã cho. Ngoài việc các em học sinh có cơ hội cùng với các bạn làm các bài tập trong nhóm, giáo viên có thể cho các em giải các bài tập trong giờ học phụ đạo, trong tiết tự chọn hoặc giao bài tập sau các tiết học. Khi học sinh được làm việc và học tập hằng ngày như vậy chắc chắn các em sẽ có nhiều vấn đề để hỏi và nhiệm vụ của giáo viên sẽ nằm ở giải pháp thứ 5.
f. Giáo viên kịp thời giải đáp các thắc mắc của học sinh về các dạng bài tập
Đổi một câu từ trực tiếp sang câu tường thuật không phải là một việc làm dễ dàng chút nào đối với các em học sinh trung bình, yếu, kém. Do đó, trong quá trình các em làm việc theo cặp, theo nhóm các em sẽ có nhiều câu hỏi trong đầu như là : câu tường thuật này thuộc dạng nào ? dựa vào đâu để biết, dùng động từ giới thiệu nào cho đúng, ta phải đổi các thành phần nào ? trạng từ này có phải đổi không? ...Các em học sinh khá giỏi thì sẽ hỏi giáo viên về các cách làm khác nhau của một dạng bài tập.Trong những lúc như vậy, giáo viên và các học sinh lớp mình sẽ hòa mình vào nhau, cùng nhau chia sẻ các kỹ năng làm bài tập. giáo viên nên giải thích thật rõ ràng, ngắn gọn cho học sinh hiểu.
Ví dụ ta có câu : Nam said , “ My mom is waiting for me now”. Yêu cầu của bài tập này là đổi câu trực tiếp trên sang câu tường thuật với gợi ý là :
=> Nam said that	
Nhiều học sinh sẽ không biết câu tường thuật này thuộc dạng nào trong cố các dạng mà giáo viên đã dạy và nhiều em sẽ không biết phải đổi những thành phần nào, me sẽ đổi thành cái gì ?....Do đó, việc giáo viên hướng dẫn và giải đáp thắc mắc kịp thời sẽ giúp học sinh đã thông tư tưởng, các em sẽ cảm thấy thích thú hơn khi hiểu bài và làm được bài tập mà giáo viên đã cho. Tình huống này, giáo viên có thể giải thích như sau: trước tiên đây là câu tường thuật có dạng “a statement” tức là một câu trần thuật. Có các thành phần sau cần đổi, my, is waiting for, me, now. Người nói là Nam nên my mom phải là his mom, ta thấy đây là thì hiện tại tiếp diễn ta lùi về quá khứ thành quá khứ tiếp diễn, túc từ me theo người nói là Nam vậy me sẽ biến thành him, now ta đổi thành then. Từ đó ta có cách biến đổi sau:
=> Nam said that his mom was waiting for him then.
g. Thống kê chất lượng qua các lần kiểm tra:
Qua các lần kiểm tra 15 phút, một tiết có liên quan đến điểm ngữ pháp “Câu Tường Thuật” chúng ta cần có bước thống kê chất lượng các điểm số, đương nhiên bài làm phải được giáo viên coi một cách nghiêm túc, chấm bài khách quan.Chúng ta thống kê số học sinh đạt điểm khá, giỏi, trung bình, yếu, kém. Cái quan trọng nhất của khâu thống kê là để chúng ta nắm bắt kịp thời tình hình học tập của học sinh, xem học sinh mình dạy có làm bài được không, từ đó phát hiện các em còn yếu, kém và kịp thời bồi dưỡng phụ đạo kiến thức mà các em đã không theo kịp các bạn khác.
h. Học hỏi kinh nghiệm từ phía các đồng nghiệp:
Trong tổ Anh văn của trường tôi có 05 giáo viên nên tôi có thể học hỏi được rất nhiều kinh nghiệm của các đồng nghiệp. Trước tiên tôi thường xuyên tham gia dự giờ, thảo luận những tiêt dạy khó để học hỏi lẫn nhau. Trong các tiết dạy mà tôi dự giờ tôi xem xét cách truyền đạt kiến thức và chú ý tiến trình bài giảng bởi ở mỗi đồng nghiệp sẽ có một cách truyền đạt riêng. Sau khi dự xong, tôi dành thời gian trao đổi với đồng nghiệp các vấn đề mà tôi cảm thấy băn khoăn để thống nhất trong cách dạy. Từ đó tìm ra các giải pháp tốt nhất để giúp học sinh hiểu bài một cách tốt hơn.
i. Kết hợp các lực lượng giáo dục khác:
Ngoài việc giảng dạy trên lớp, tôi còn kết hợp với các giáo viên chủ nhiệm của lớp mà tôi tham gia giảng dạy trong việc giáo dục, động viên các em yếu, kém học tốt hơn. Kết hợp mời phụ huynh các em có thái độ chây lười trong giờ học, ít phát biểu, ý kiến, ít tập trung là những nguyên nhân khiến nhiều em học sinh không hiểu cách làm bài tập. Tuy nhiên, việc kết hợp này phải được thực hiện một cách hài hòa và phù hợp nếu không sẽ có ảnh hưởng ngược lại. Chúng ta nên trao đổi một cách thân thiện với phụ huynh về tình hình học tập của các con và mong muốn phụ huynh hỗ trợ, kết hợp với giáo viên trong việc thực hiện nhiệm vụ giáo dục để các con học tập ngày càng tiến bộ. Bên cạnh đó, chúng ta nên kịp thời báo cáo tình hình học tập cho Ban giám hiệu nhà trường nắm rõ để có các biện pháp kích thích việc học tập của học sinh.
3. Kết quả sau khi áp dụng giải pháp sáng kiến tại đơn vị:
- Tôi đã đảm nhận trách nhiệm giảng dạy lớp 8,9 nhiều năm, trong quá trình dạy học tôi đã thực hiện các giải pháp như tôi đã trình bày ở trên. Qua đó tôi thấy học sinh của mình có nhiều tiến bộ. Nhiều em có thể làm được các bài tập liên quan đến câu tường thuật. Nhiều em biết xác định dạng câu tường thuật, biết cách đổi các thành phần cần phải đổi như chủ từ, đại từ nhân xưng, tính từ sở hữu, các trạng từ trong câu trực tiếp sang câu tường thuật.
- Trong những năm gần đây số lượng học sinh thích học bộ môn nhiều hơn, các em tích cực tham gia phát biểu, xây dựng bài mỗi lúc càng nhiều, các em siêng năng làm các bài tập về câu tường thuật mà tôi đã cho về nhà hay cho các nhóm làm trong các giờ phụ đạo...
- Các em học sinh khá giỏi có tinh thần giúp đỡ các bạn trung bình, yếu và kém khi làm việc theo nhóm hay theo cặp.
- Nhiều em học sinh nắm vững kiến thức câu tường thuật, tự tin trong học tập, Đó cũng là cơ sở để thi tuyển sinh lên lớp 10 tốt hơn.
- Nâng cao trình độ chuyên môn của bản thân giáo viên vì lẽ giáo viên phải đầu tư, tìm tòi các tài liệu tham khảo về dạng bài tập câu tường thuật.
- Góp phần giúp nhà trường đạt được các chỉ tiêu về chất lượng đã đề ra trong các năm học.
Dưới đây là kết quả bài kiểm tra hai lớp trước và sau khi tôi thực hiện đề tài.
*Kết quả bài kiểm tra trước khi thực hiện đề tài:
Năm học
2023-2024
Giỏi
Khá
Trung bình
Yếu
Kém
SL
TL%
SL
TL%
SL
TL%
SL
TL%
SL
TL%
Lớp 8A2 (Sĩ số : 42)
2
4,7%
4
9,5%
18
42,8%
12
28,5%
6
14,5%
Lớp 8A6 (Sĩ số : 38)
0
0 %
4
10,5%
16
42,1%
10
26,3%
8
22,1%

Năm học
2023-2024
Giỏi
Khá
Trung bình
Yếu
Kém
SL
TL%
SL
TL%
SL
TL%
SL
TL%
SL
TL%
Lớp 9A1 (Sĩ số : 40)
2
5%
5
12,5%
17
42,5%
10
25%
6
15%
Lớp 9A3 (Sĩ số : 41)
1
2,4%
4
9,7 %
16
39 %
12
29,2%
8
19,7%

- Kết quả bài kiểm tra sau khi thực hiện đề tài:
Năm học
2023-2024
Giỏi
Khá
Trung bình
Yếu
Kém
SL
TL%
SL
TL%
SL
TL%
SL
TL%
SL
TL%
Lớp 8A2 (Sĩ số : 42)
9
21,4%
12
28,5%
17
40 %
4
10,1%
0
%
Lớp 8A6 (Sĩ số : 38)
5
13,1%
11
28,9%
16
42,1%
5
13,3%
1
2,6%

Năm học
2023-2024
Giỏi
Khá
Trung bình
Yếu
Kém
SL
TL%
SL
TL%
SL
TL%
SL
TL%
SL
TL%
Lớp 9A1 (Sĩ số : 40)
6
15%
10
25%
17
42,5%
6
15%
1
2,5%
Lớp 9A3 (Sĩ số : 41)
8
19,5%
11
26,8%
18
43,9%
4
9,8%
0
0%
4. Hiệu quả của sáng kiến:
4.1 Hiệu quả về khoa học:
- Trước hết, sáng kiến này giúp tôi tự nghiên cứu, tìm tòi học hỏi nâng cao tay nghề dạy học đối với dạng bài tập câu tường thuật.
- Giúp các em học sinh hiểu bài và làm bài tốt hơn, góp phần nâng cao chất lượng dạy và học của nhà trường.
- Qua sáng kiến kinh nghiệm, học sinh có ý thức hợp tác, giúp đỡ và tham gia tích cực hơn trong các bài học.
- Học sinh tự tin hơn vào bản thân vì các em có thể làm được bài tập khó.
- Giúp học sinh hứng thú nhiều hơn với bộ môn tiếng Anh.
- Tạo ra không khí học hỏi, giao lưu kiến thức, kỹ năng giữa các đồng nghiệp.
4.2 Hiệu quả về kinh tế:
- Tăng số lượng học sinh thích học bộ môn Tiếng Anh nhiều hơn, các em tích cực tham gia phát biểu, xây dựng bài mỗi lúc càng nhiều, các em siêng năng làm các bài tập về câu tường thuật mà tôi đã cho về nhà hay cho các nhóm làm trong các giờ phụ đạo...
- Các em học sinh khá giỏi có tinh thần giúp đỡ các bạn trung bình, yếu và kém khi làm việc theo nhóm hay theo cặp.
- Nhiều em học sinh nắm vững kiến thức câu tường thuật, tự tin trong học tập, Đó cũng là cơ sở để thi tuyển sinh lên lớp 10 tốt hơn.
- Nâng cao trình độ chuyên môn của bản thân giáo viên vì lẽ giáo viên phải đầu tư, tìm tòi các tài liệu tham khảo về dạng bài tập câu tường thuật.
4.3 Hiệu quả về xã hội:
- Biết tận dụng sức mạnh của tập thể, thể hiện qua sự giúp đỡ lẫn nhau giữa các em học sinh trong lớp học. Học sinh khá, giỏi giúp học sinh trung bình, yếu, kém.
- Góp phần giúp nhà trường đạt được các chỉ tiêu về chất lượng đã đề ra trong các năm học.
5. Tính khả thi:
Quá trình thực hiện đề tài và dựa vào bảng kết quả cho thấy tính khả thi của các biện pháp. Các biện pháp đưa ra đều có tính ứng dụng thực tiễn cao trong các hoạt động của học sinh. Qua đó phát huy được tính tích cực sáng tạo của học sinh, học sinh thấy yêu thích khi đến lớp học, cô giáo thấy tự tin nhiệt tình say mê và yêu nghề hơn.
Ngoài ra sáng kiến kinh nghiệm này dễ ứng dụng thực hiện tại lớp học và có thể được nhân rộng và phát triển ở tất cả các khối nơi tôi công tác. Đồng thời còn có khả năng ứng dụng được trong tất cả các trường khối THCS tại địa bàn huyện Ba Vì.
6. Thời gian thực hiện đề tài, sáng kiến.
Thời gian: 8 tháng bắt đầu từ tháng 9/2023 đến tháng 5/2024
7. Kinh phí thực hiện đề tài, sáng kiến.
Khi thực hiện đề tài này tôi luôn dành nhiều sự tâm huyết, trách nhiệm và tình yêu thương đối với học sinh do đó kinh phí dành cho đề tài không nhiều. Kinh phí khi tôi thực hiện xong đề tài là: 300.000đ.
III. KIẾN NGHỊ, ĐỀ XUẤT.
Trong quá trình viết sáng kiến kinh nghiệm này, tôi có một số đề xuất sau đây: 1/ Về phía Ban giám hiệu nhà trường :
a. Tiếp tục tạo điều kiện về cơ sở vật chất, thời gian cho học sinh học phụ đạo, tự chọn để nâng cao kiến thức và hiểu bài nhiều hơn.
b. Tổ chức thêm nhiều các Hội Thi Kiến Thức, Hái Hoa Dân chủ có liên quan đến môn học và điểm ngữ pháp đã nêu trong sáng kiến này.
c. Có chế độ khen thưởng khi giáo viên bộ môn dạy học có kết quả tốt.
2/ Về phía Phòng giáo dục - đào tao:
a. Tổ chức các chuyên đề về cách làm các dạng bài tập liên quan đến câu tường thuật, cách truyền đạt cho học sinh hiểu về câu tường thuật.
b. Tạo điều kiện cho giáo viên của các trường có cơ hội giao lưu, học hỏi các kiến thức có liên quan đến các điểm ngữ pháp khó.
c. Mở các lớp bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng giảng dạy có liên quan đến các dạng bài tập khó.
d. Khen thưởng kịp thời các giáo viên có thành tích tốt.
Trên đây là một số kinh nghiệm của bản thân trong việc giảng dạy câu tường thuật đối với học sinh lớp 8, lớp 9 để đáp ứng yêu cầu dạy học tại trường THCS Ba Trại. Trong quá trình thực hiện đề tài, chắc chắn sẽ không tránh khỏi những thiếu sót và những ý kiến chủ quan của bản thân. Kính mong hội đồng đóng góp ý kiến để đề tài của tôi ngày càng hoàn thiện hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Ba Vì, Ngày 5 tháng 5 năm 2024
XÁC NHẬN CỦA CƠ QUAN	Người viết sáng kiến
(ký tên, đóng dấu)	(ký tên)
Đặng Văn Lâm
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Đề kiểm tra Tiếng Anh lớp 8 và lớp 9 — NXB ĐHQG Hà Nội.
2. Bài tập Tiếng Anh lớp 8 và lớp 9 - NXB GD.
3. Sách Ngữ pháp Tiếng Anh — NXB GD.
4. SGK và SGV Tiếng Anh lớp 8 và lớp 9 — NXB GD.
5. Bài tập bỗ trợ và nâng cao Tiếng Anh lớp 8 và lớp 9 — NXB GD.
MỤC LỤC
TÀI LIỆU THAM KHẢO