SKKN Biện pháp sửa lỗi sai khi phát âm Tiếng Anh cho học sinh Lớp 6A tại Trường THCS Phúc Lương

ng phần quan trọng nhất để người học tiếng Anh có thể nói một cách trôi chảy, hay và giống với người bản xứ. Ngữ điệu khi nói tiếng Anh được xem như là một tiêu chí cốt lõi, để đánh giá khả năng của người sử dụng và người học tiếng Anh do đâu mà đọc sai ngữ điệu.  
Có rất nhiều học sinh  đọc không có ngữ điệu, đọc từ đầu đến cuối giọng đều đều như nhau, không lên giọng, xuống giọng, không bộc lộ được cảm xúc, vui mừng, buồn bã, tự hào 
Ngữ điệu có giá trị lớn để bộc lộ cảm xúc. Sử dụng ngữ điệu rất quan trọng trong đọc. Người nghe cảm nhận được cái hay, cái đẹp, giá trị của câu chính là nhờ một phần lớn ở giọng điệu của người đọc, khi cần lên giọng, xuống giọng, đọc kéo dài, đọc nhanh, chậm sao cho phù hợp với ý nghĩa, cảm xúc của câu, đoạn, tùy theo nội dung mà đọc với giọng điệu. Để nói tiếng Anh tốt, ngoài việc tập luyện thường xuyên và học hỏi cách nhấn trọng âm của người bản xứ, học sinh cần nắm vững bảng ngữ âm.
Hãy bắt đầu bằng việc luyện tập từng âm vị nhỏ (các âm trong bảng phiên âm) để rèn luyện những cách phát âm khác lạ so với tiếng Việt một cách tỉ mỉ. Khi nắm rõ cách nói của từng âm rồi, các em sẽ luyện sang phần trọng âm của từng từ, và cách luyện hiệu quả nhất là nghe chứ không phải là nhìn dấu trọng âm rồi ghi nhớ vì nghe sẽ làm cho các em “cài đặt” trọng âm của từ một cách tự nhiên và chính xác trong đầu các em.
Ngữ điệu là "âm nhạc" của ngôn ngữ chính là âm lên và xuống khi chúng ta nói. Ngữ điệu rất quan trọng trong việc diễn tả ngữ nghĩa đặc biệt trong việc diễn tả thái độ của chúng ta (ngạc nhiên, vui buồn ...)
- GV hướng dẫn học sinh nhận thức được hai ngữ điệu cơ bản:
Đọc lên giọng: Được dùng trong câu hỏi:  Yes /No questions
- Is your school big? ;  Do you have any pets?
  Đọc xuống giọng: Được dùng trong câu nói thông thường, mệnh lệnh và câu hỏi: Wh- question:    
- What's your name? - My name’s Nam.
Mục đích của rèn ngữ điệu là hướng dẫn học sinh  biết lên giọng, nhấn giọng, hạ thấp giọng,  ở những từ ngữ thích hợp trong tiết học, giáo viên cần chọn ra những câu khó ngắt nhịp ghi ra bảng phụ, sau đó giáo viên đọc mẫu cho học sinh phát hiện ra những chỗ lên giọng, xuống giọng trong câu đó; Sau đó dùng bút nhớ đánh dấu chỗ đó học sinh có thể dùng chì để làm kí hiệu vào SGK. Sau đó cho các em luyện đọc cá nhân, hoặc đồng thanh, theo nhóm có nhiều học sinh đọc yếu.
- GV Áp dụng dạy  Pronunciation – Unit 2 – Lesson 1 /SGK
- Câu trần thuật dạng liệt kê, giọng nói lên cao, rồi xuống giọng cuối câu.
- Trong câu: “I like history, math and geography.” trong phần Pronunciation:    Tiết 13 - Unit 2: School ( Sách giáo khoa lớp 6 - I Learn Smart World ). 
* Ngữ điệu trong câu hỏi Yes/No questions 
- Khác biệt với ngữ điệu trong câu hỏi có từ để hỏi Wh/ H questions.
- Trong câu hỏi Yes/ No questions theo quy luật tiếng Anh thì bắt buộc phải lên giọng cuối câu và khi trả lời cho câu hỏi khẳng định thì lên giọng, trả lời phủ định thì phải xuống giọng: 
Ví dụ: - Do you like speaking English? – Yes, I do hoặc No, I don’t.
- Trong câu hỏi có từ để hỏi Wh/H- questions thì lại xuống giọng cuối câu, còn trong câu trả lời thì phụ thuộc vào tình huống người trả lời muốn đưa ra thông tin gì.
Ví dụ: - What are you doing? – I’m studying English.
Chính vì có sự khác biệt như vậy nên học sinh, sinh viên Việt Nam rất hay mắc những lỗi này đó là học sinh thường nói giọng đều đều hoặc khi nói tiếng Anh bị thói quen nói tiếng Việt lấn át vì thế các em thường nói tiếng Anh chưa hay và chưa chuẩn.
Đến đây ta thấy vai trò rất quan trọng của ngữ điệu trong tiếng Anh. Nó mang rất nhiều ẩn ý sâu sắc của người nói, và chứa đựng cả văn hóa giao tiếp. 
Kết hợp với việc hướng dẫn học sinh cách đọc, việc thực hành đọc rất là quan trọng. Tôi luôn cho học sinh đọc nhiều lần, rèn luyện ở trên lớp. Bên cạnh đó luôn khuyến khích các em đọc bằng cách học ở nhà, tham khảo thêm trên các trang Web dạy học tiếng Anh.
Trong tiếng Việt, âm tiết và từ không được nối với nhau mà phân biệt riêng rẽ. Tiếng Anh xuất hiện hiện tượng nối âm.
- “What are you doing ?” often sounds like /wɒdəjədu:iɳ/ - “What are you doing tonight?” trong phần Pronunciation: Tiết 26 - Unit 3: Friends ( Sách giáo khoa lớp 6 - I Learn Smart World ). 
- “What time  ?” often sounds like /wΛtaim /   - “What time does the bus leave?” trong phần Pronunciation: Tiết 37 - Unit 4: Festivals and Free Time (Sách giáo khoa lớp 6 - I Learn Smart World ). 
Khi giao tiếp, người bản xứ sẽ không nói từng từ trong câu một cách hoàn hảo, vì điều đó làm phát âm trở nên rời rạc, thiếu tự nhiên và có phần giống robot. Thay vào đó, họ sẽ “nối âm”.
Nối âm là hiện tượng các từ nghe như bị dính với nhau khi được phát âm trong cùng một câu. Nối âm ngoài việc giúp cho phát âm trở nên lưu loát còn giúp tốc độ nói tăng lên.
Trong các buổi học ngoài giờ chính khóa, tôi đã dành thêm thời gian giúp học sinh nắm được 3 Quy tắc nối âm trong tiếng Anh.
Quy tắc 1: Nối phụ âm với nguyên âm
Khi một từ kết thúc bằng phụ âm được theo sau bới một từ khác bắt đầu bằng nguyên âm, phụ âm và nguyên âm đó sẽ được nối với nhau khi nói.
Dạng nối âm này xảy ra rất nhiều trong phrasal verb.
Ví dụ:
work out: /wɜːk/ + /aʊt/ = /wɜːkaʊt/
end up: /end/ + /ʌp/ = /endʌp/
Có một vài từ kết thúc bằng nguyên âm trong cách viết nhưng thực chất lại kết thúc bằng phụ âm trong cách nói. Những trường hợp này người học vẫn áp dụng cách nối từ trên.
Ví dụ:
make up: /meɪk/+ /ʌp/ = /meɪkʌp/
take on: /teɪk/+ /ɒn/ = /teɪkɒn/
Người học cũng thường xuyên bắt gặp dạng nối âm này ở nhiều vị trí khác nhau trong câu.
Ví dụ:
Quy tắc 2: Nối phụ âm với phụ âm
Khi một từ kết thúc bằng phụ âm được theo sau bới một từ khác bắt đầu bằng chính phụ âm đó, phụ âm này sẽ được phát âm một lần duy nhất.
Ví dụ:
short time: /ʃɔːt/ + /taɪm/ = /ʃɔːtaɪm/
beautiful lady: /ˈbjuːtɪfl/ + /ˈleɪdi/ = /bjuːtɪfleɪdi/
Quy tắc 3: Nối nguyên âm với nguyên âm
Khi một từ kết thúc bằng nguyên âm được theo sau bới một từ khác bắt đầu bằng nguyên âm khác, việc nối từ vẫn diễn ra nhưng theo một cách phức tạp hơn so với hai quy tắc trên.
Nguyên nhân cho việc này là khi hai nguyên âm được nối trực tiếp với nhau, cảm giác âm đem lại sẽ không được mượt mà. Khi người bản xứ phát âm trong tình huống này, theo bản năng khẩu hình miệng sẽ tự thêm một âm mới giữa hai nguyên âm.
Những âm được thêm vào này sẽ ko thể thấy được khi viết hay nghe được khi nói từng từ - chúng chỉ thực sự xuất hiện khi những từ nhất định được nối với nhau trong cùng một câu.
Ví dụ trong câu sau: “He always goes to school late.”
Khi người bản xứ đọc nhanh câu trên, nếu để ý sẽ phát hiện họ đã thêm âm /j/ vào giữa 2 từ “he” và “always”.
* Ngoài ra còn có hiện tượng thay đổi về âm “Sound Changes”
+/ “Do you have  ?” often sounds like /ʤə hæv/  - “Do you have this shirt in blue?” trong phần Pronunciation: Tiết 16 - Unit 5: Around Town (Sách giáo khoa lớp 6 - I Learn Smart World ). 
+/ Âm (at)  often sounds like /ət/  (but not at the start) trong phần Pronunciation: Tiết 16 - Unit 7: Movies ( Sách giáo khoa lớp 6 - I Learn Smart World ). 
+/ Dạng câu hỏi “Do you have  ?” often sounds like /ʤə hæv/  - “Do you have this shirt in blue?” trong phần Pronunciation: Tiết 16 - Unit 5: Around Town (Sách giáo khoa lớp 6 - I Learn Smart World ). 
Tiếng Anh có hiện tượng chuỗi các phụ âm (sequences of consonants) ở vị trí đầu như  Clusters (cụm âm):
- Âm /bl/ trong phần Pronunciation: black, blond: Tiết 23- Unit 3: Friends (Sách giáo khoa lớp 6 - I learn Smart World).  
- Âm /st/ trong phần Pronunciation:  station,  post office: Tiết 60 - Unit 6: Community Services ( Sách giáo khoa lớp 6 - I Learn Smart World ). 
Nhưng trong Tiếng Việt không có hiện tượng chuỗi các phụ âm này.
4. Hướng dẫn học sinh đọc phát âm đúng quy tắc phát âm s/ es 
- Học sinh rất hay mắc lỗi khi phát âm  một từ có đuôi “s” và “es”  do đâu. Làm thế nào để có thể phát âm  đúng, chuẩn, dễ dàng giao tiếp với người nước ngoài? Điều này không hề khó, chỉ cần khuyến khích học sinh kiên trì rèn luyện thường xuyên. 
- Hướng dẫn học sinh nắm vững 3 quy tắc phát âm s/ es luôn chính xác trong mọi trường hợp. Để áp dụng 3 quy tắc này, trước hết bạn cần tra phiên âm theo bảng IPA và xác định xem từ cần phát âm thuộc trường hợp nào trong các trường hợp sau:
Trường hợp 1: Từ kết thúc bằng /f/, /t/, /k/, /p/, /θ/. Ví dụ: desks, shops, 
Trường hợp 2: Từ kết thúc bằng /s/, /z/, /∫/, /t∫/, /dʒ/, /ʒ/. Ví dụ: touches, changes
Trường hợp 3: Từ kết thúc bằng các âm còn lại. Ví dụ: studies, ladies
Khi đã xác định từ mình cần phát âm thuộc nhóm nào, bạn chỉ cần làm theo ba quy tắc đơn giản sau đây:
Quy tắc 1: Phát âm là /s/ với từ kết thúc bằng /f/, /t/, /k/, /p/, /θ/
- Các ký tự đuôi -p, -k, -t, -f và -th thường sử dụng cho các âm vô thanh, theo phiên âm tiếng Anh sẽ là /f/, /t/, /k/, /p/ và  /θ/.
- Nếu một từ kết thúc bằng âm vô thanh (khi phát âm không làm rung thanh quản) thì khi thêm âm s/es vào cuối sẽ phát âm thành /s/
- Mẹo ghi nhớ nhanh: Để dễ nhớ quy tắc trên, bạn có thể tham khảo cách nhẩm theo câu sau: tiền /t/ pay /p/ khắp /k/ phố /p/ phường /f/
Một số ví dụ tiêu biểu:
Từ
Nghĩa
Phát âm
cups
Những cái chén
/kʌps/
talks
Nói chuyện
/tɔks/
cats
Những con mèo
/kæts/
laughs
Cười
/lɑːfs/
Quy tắc 2: Phát âm là /iz/ với từ kết thúc bằng /s/, /z/, /∫/, /t∫/, /dʒ/, /ʒ/
- Các từ có đuôi -sh, -ce, -s, -ss, -z, -ge, -ch, -x hay được gọi là phụ âm gió, sẽ thường kết thúc bởi các phiên âm sau: /s/, /z/, /∫/, /t∫/, /dʒ/, /ʒ/
- Mẹo ghi nhớ nhanh: Để dễ nhớ quy tắc trên, ta có thể tham khảo cách nhẩm theo câu sau: Sao /s/ giặc /z/ chẳng /t∫/ sợ /∫/ gió  /dʒ/ giông /ʒ/
* Một số ví dụ tiêu biểu:
Từ
Nghĩa
Phát âm
boxes
Những chiếc hộp
/bɔksiz/
houses
Những ngôi nhà
/haʊsiz/
riches
Giàu có
/ˈrɪtʃɪz/
Quy tắc 3: Phát âm là /z/ với các từ còn lại
- Nếu từ kết thúc bằng âm hữu thanh (bạn có thể kiểm tra bằng cách tra IPA hoặc sờ lên cuống họng và cảm nhận xem có độ rung thanh quản), thì khi thêm đuôi s/es, sẽ đọc là /z/.
- Để dễ nhận biết và phân biệt, bạn có thể dùng phép loại trừ với hai trường hợp bên trên. Nếu không thuộc về cả hai quy tắc phát âm s/es ở trên, từ đó sẽ thuộc nhóm thứ 3 này.
Một số ví dụ tiêu biểu:
Từ
Nghĩa
Phát âm
finds
Tìm kiếm
/faɪndz/
dreams
Mơ mộng, giấc mơ
/driːmz/
tags
Nhãn dán
/tæɡz/
 
* Chú ý: Ở đây âm tiết cuối cùng mới là quan trọng chứ không phải là chữ cái kết thúc.
VD: Với từ "laugh" kết thúc bằng phụ âm "gh" nhưng lại được phiên âm là /la:f/ - có kết thúc bằng /f/ nên khi thêm "s" ta đọc là /s/ chứ không phải là /z/.
* MỘT SỐ HẠN CHẾ: 
- Các giải pháp trên cần có hệ thống mạng tốt, đường truyền Internet tốc độ cao và các thiết bị âm thanh, TV thông minh đa năng – đồng bộ, GV phải có trình độ ứng dụng CNTT giỏi để đáp ứng tốt việc dạy học ngoại ngữ.
5. Các giải pháp khác
-  Tổ chức trò chơi:
Mục đích của việc tổ chức trò chơi trong tiết đọc là tạo không khí học tập sôi nổi, vui vẻ, nhưng phải rèn đọc có hiệu quả. Các trò chơi phổ biến là  giáo viên yêu cầu mỗi em đọc 1, 2 câu và có thể tổ chức chơi trò chơi. Tìm từ ngữ, câu có những từ hay bị mắc lỗi. Nghe để phân biệt cách phát âm sai (tổ chức lớp thành 2 nhóm).
- Thi thuyết trình bằng Tiếng Anh:
Nhằm mục đích phát triển khả năng nghe, nói tiếng Anh; tăng cường kỹ năng giao tiếp, thuyết trình; tạo sự tự tin mạnh dạn khi giao tiếp bằng tiếng Anh; tạo môi trường cho học sinh trao đổi, học hỏi, trau dồi tiếng Anh theo từng chủ điểm đã học để ứng dụng vào cuộc sống hàng ngày; tạo động lực để học sinh hứng thú và yêu thích tiếng Anh. (Có ảnh minh họa)
- Thi hát Tiếng Anh:
Sử dụng âm nhạc là một phương pháp không thể thiếu trong các lớp học để giúp không khí vui vẻ và sôi động hơn, đồng thời giúp các em phát triển kỹ năng nghe, nói và đọc tốt hơn. (Có ảnh minh họa)
- Tổ chức CLB Tiếng Anh.
Khi giao tiếp ở những câu lạc bộ tiếng Anh, những người học tốt hơn sẽ sửa giúp bạn những lỗi sai trong quá trình nói hay cách dùng từ chưa chính xác, để có thể rút kinh nghiệm. Hơn nữa, nó còn thúc đẩy sự tự tin cho học sinh khi giao tiếp tiếng Anh, loại bỏ đi sự ngượng ngùng như trước. Ngoài ra, ở những câu lạc bộ tiếng Anh còn có những buổi ngoại khóa kết hợp với học tiếng Anh, theo kiểu vừa giải trí vừa học. Việc này khiến việc học không bị gò bó, mà trở nên rất thoải mái.  (Có ảnh minh họa)
Hơn nữa còn có thể gắn bó thêm tình cảm bạn bè với nhau, thiết lập được nhiều mối quan hệ tốt trong xã hội hơn.
C. TÍNH MỚI CỦA SÁNG KIẾN: 
Giáo viên khai thác có hiệu quả các trang website trên Internet trong giảng dạy Phát âm (pronunciation) cho học sinh khối 6 như trang Web: loigiaihay.com dùng để dạy từ vựng cho học sinh có tính trực quan sinh động, giúp học sinh thường xuyên tiếp cận với giọng nói chuẩn của người bản xứ nói tiếng Anh. Do đó học sinh được học phát âm chính xác ngay từ lớp đầu cấp.     Hơn thế nữa, Các trang tiếng anh 123.com hay ucan, đặc biệt trang Web: loigiaihay.com (có các bộ sách tiếng Anh khác như Tiếng Anh 6 Right on! Tiếng Anh 6 Global Success ) cũng hỗ trợ GV và HS rất hiệu quả trong giảng dạy Phát âm tiếng Anh cho học sinh và còn giúp học sinh tham khảo, khám phá thêm các bộ sách tiếng Anh khác nhau để tăng cường luyện tập và thực hành ngôn ngữ. 
Tổ chức các chuyên đề, các buổi ngoại khóa tiếng Anh tuy không phải là mới nhưng nội dung chính tôi đã làm mới bằng việc tích cực tổ chức các hoạt động giúp học sinh có cơ hội được nói tiếng Anh thay vì thi về kiến thức như trước kia: ví dụ như hoạt động “ life story”, để thực hiện hoạt động học sinh phải phỏng vấn các nhân vật mà mình muốn kể lại, sau đó viết bài và kể lại bằng tiếng Anh. Qua các hoạt động trên tôi nhận thấy các em đã có tiến bộ rõ nét trong phát âm tiếng Anh và nhiều em đạt giải trong cuộc thi tiếng Anh hơn năm học trước.    
Điều đó được khẳng định qua kết quả cuộc thi tiếng Anh dành cho học sinh trên mạng Internet của học sinh trường THCS Phúc Lương qua các cuộc thi cấp huyện, cấp tỉnh: 
- Đặc biệt trong năm học này, nhà trường đã có học sinh Trần Đặng Uyên – lớp 9B đã đựơc Ban tổ chức cấp TOÀN QUỐC Cuộc thi Olympic tiếng Anh trên Internet vinh danh vì đã đạt giải cấp tỉnh. Học sinh này do tôi trực tiếp ôn luyện và bồi dưỡng. 
* Về khả năng áp dụng của sáng kiến: 
Sau khi lựa chọn để vận dụng một số giải pháp đã nêu trên vào các tiết học trong điều kiện cụ thể của trường THCS Phúc Lương. Cuối tiết học tôi thấy rằng không những học sinh nắm được kiến thức bài học mà còn nhớ rất lâu kiến thức của bài học đó. Các em rèn được khả năng đọc tốt và tạo cho các em mạnh dạn, tự tin hơn .
 Điều đáng mừng là các em học rất hào hứng, chờ đợi tiết học cho các em lòng yêu thích, ham mê bộ môn tiếng Anh.
Theo dõi ở những tiết học sau, bản thân tôi nhận thấy việc học của các em đã tiến bộ rõ rệt. Điều đó chứng tỏ những biện pháp mà tôi đưa ra là có hiệu quả và áp dụng được để sửa lỗi sai khi phát âm cho học sinh lớp 6.
Từ đó tôi nhận thấy các giải pháp nêu trên có thể áp dụng rộng rãi với các khối lớp khác trong nhà trường, các trường THCS trong địa bàn huyện, trong điều kiện các lớp học có kết nối Internet, máy chiếu Projector, Smart TV.