Sáng kiến kinh nghiệm Rèn luyện kỹ năng nghe hiểu Tiếng Anh cho học sinh Lớp 6

nh ảnh Nếu các em không có phương pháp nghe tốt thì các em không thể nào hiểu bài và tìm thông tin nhanh gọn được. Chính vì vậy giáo viên phải luôn vận dụng những phương pháp tốt nhất để học sinh có được những tư duy phán đoán chính xác. Từ đó để làm động cơ kích thích các em học và thật sự thích thú trong học tập, tích cực xây dựng bài và có kế hoạch chuẩn bị bài tốt trước khi đến lớp, đặc biệt là đối với học sinh yếu kém.
Theo phương pháp này, giáo viên là người hướng dẫn, còn học sinh luôn luôn là người chủ động. Chúng phải có những yếu tố ngoại ngữ, kỹ năng giao tiếp với nhau, thông qua nghe, nói, đọc. Các kỹ năng này phải luôn hỗ trợ cho nhau, để các em có thể hiểu và vận dụng tiếng Anh một cách chính xác và khéo léo.
 	Các hoạt động đọc, nói sẽ được sử dụng tích cực để hỗ trợ và kiểm tra việc rèn luyện nghe hiểu, giúp cho rèn luyện kỹ năng này tốt hơn. Mặt khác, học sinh sử dụng ngôn ngữ như là một phương tiện giao tiếp. Quá trình này học sinh thể hiện qua bản thân tự mình chủ động và hoạt động thường xuyên trong toàn bộ chương trình học. Như vậy một giờ lên lớp mới có ý nghĩa và bản thân học sinh cũng thích học, vì chính mình có thể nghe và nói được Tiếng Anh.
Bất kỳ phương pháp nào cũng có mặt mạnh và mặt yếu của nó. Trong quá trình giảng dạy ta có thể sử dụng nó một cách linh hoạt các phương pháp để làm sao cho học sinh nắm được ngữ liệu, đảm bảo kết quả cao, mà chủ yếu là các em học sinh yếu kém. Các em rụt rè sợ nói, ngại phát biểu nên giáo viên phải chỉ dẫn một cách tế nhị, nhiệt tình sao cho các em thực hiện được giao tiếp bằng ngoại ngữ trong các tiết học.
 	Để phương pháp này đạt hiệu quả cao, hay nói cách khác để các em học sinh yếu kém có một tiết học thoải mái, sôi nổi, hứng thú, ham thích học tập, tích cực phát biểu xây dựng bài hay không là do sự chuẩn bị bài ở nhà trước khi đến lớp. Khâu này rất quan trọng cho cả thầy lẫn trò. Nếu tiết học mà có sự chuẩn bị bài hoàn hảo thì tiết đó sẽ đạt hiệu quả cao. Là người chỉ đạo mọi hoạt động trong giờ học, nên giáo viên phải chuẩn bị tốt các thủ thuật, phương pháp để học sinh hiểu bài nhiều hơn, có thể trao đổi thông tin với nhau bằng ngoại ngữ.
Trong một tiết dạy nghe để đạt được hiệu quả giáo viên và học sinh cần có các yêu cầu sau:
a) Giáo viên:
 	Muốn phát huy tính tích cực của các em học sinh, đặc biệt là học sinh yếu kém, giáo viên phải chuẩn bị hết sức chu đáo, hoàn chỉnh về mọi mặt như: tranh ảnh, hệ thống câu hỏi, ngôn ngữ hướng dẫn, phân công cụ thể từng nhóm, từng học sinh những nhiệm vụ gì, những câu nói nào sao cho phù hợp với từng đối tượng học sinh lớp học, phù hợp với nội dung bài dạy, phù hợp với tình huống ngữ cảnh, ngữ liệu trong bài học. Ngoài ra giáo viên còn phải xây dựng hệ thống tín hiệu nhất quán rõ ràng, để giúp học sinh vào nề nếp. Mặt khác giáo viên còn phải chuẩn bị các thủ thuật để dạy một đơn vị bài như: giới thiệu tình huống ngữ pháp cấu trúc từ vựng v.v Thêm vào đó giáo viên cần tạo điều kiện giúp học sinh có điều kiện giao tiếp, thực hành trong lớp dưới sự hướng dẫn và kiểm soát của giáo viên, để kịp thời sửa chữa những sai sót về phát âm ngữ pháp, hoặc từ vựng. Mỗi đơn vị bài đều có những thủ thuật riêng để giúp học sinh phân biệt được hành động, lời nói và vận dụng được ngữ liệu để giao tiếp. Mặt khác giáo viên còn phải chuẩn bị cả về những tình huống mà học sinh có thể hỏi thông qua bài học. Để học sinh được mở rộng thêm kiến thức, hiểu biết thêm về nội dung bài, giáo viên cần phải có một hệ thống kiến thức cơ bản để có thể giải đáp những vướng mắc của học sinh.
b) Học sinh:
 	Vì đây là phương pháp giúp học sinh học tốt trong một tiết “Listening” nên phần chuẩn bị của các em học sinh cũng rất quan trọng. Các em phải chuẩn bị không chỉ từ mới, cấu trúc mà phải chuẩn bị những câu hỏi hoặc là các thông tin có liên quan đến bài học.
Ví dụ : Các em học bài “Sports and pastimes” (Unit 12) các em phải chuẩn bị và nghĩ đến các từ có liên quan đến thể thao và giải trí. Điều này có nghĩa là học sinh dựa vào tựa bài để tự tìm ra một số từ chủ điểm mà có liên quan với nội dung bài, từ đó các em có thể nói được và vận dụng kiến thức vào thực tế cuộc sống.
 	Có chuẩn bị trước thì các em học sinh mới làm quen với ngữ liệu, tình huống trước để từ đó giúp các em khắc sâu một phần kiến thức ngay tại lớp. Ở đây các em còn chuẩn bị tất cả các ngữ liệu từ, cấu trúc, tình huống mới đến hệ thống câu hỏi đặt ra cho các bạn cùng nhóm, hoặc những phần không hiểu cho giáo viên. Các em có thể hoạt động nhóm để cùng nhau tham khảo ý kiến, những câu hỏi chưa rõ, tự luyện tập câu hỏi, đặt câu qua hoạt động cặp.
 	Sau khi khâu chuẩn bị của giáo viên và học sinh hoàn tất thì hoạt động thầy trò trong giờ học sẽ diễn ra hết sức linh hoạt, học sinh có thể mở rộng kiến thức trong đời sống hằng ngày.
4. Tiến trình tiết dạy:
 	Để một tiết học “Listening” sôi nổi, linh động, học sinh cảm thấy thoải mái và phát huy được khả năng giao tiếp của mình, thì giáo viên phải có một tiến trình dạy logich, rõ ràng, mạch lạc.
a) Warm up:
Ở phần này mục đích là để tạo không khí hứng thú cho học sinh, để học sinh vào bài tự nhiên. Tuỳ theo nội dung bài mà giáo viên có thể warm up khác nhau. Giáo viên có thể cho các em chơi trò chơi hoặc hỏi một số câu hỏi có liên quan đến nội dung bài học từ cũ đến mới. Tránh trường hợp đặt câu hỏi quá dài, quá khó cho học sinh. Trong trường hợp học sinh quá yếu giáo viên có thể cho học sinh dùng tiếng Việt để diễn đạt ý tưởng của các em, làm thế nào để các em có thể hiểu được nội dung hôm nay các em sẽ học về nội dung gì. 
b) Pre- listening:
Sau khi warm up ta trình bày từ mới, cấu trúc, có một số bài có rất nhiều từ, vậy ta dạy từ nào và bỏ từ nào? Để học sinh không ngán học và quá dài. Trường hợp này ta chỉ dựa vào tầng số, từ đó xuất hiện và từ có nhiều nghĩa ta có thể chọn những từ chủ điểm để dạy. Khi dạy từ ta nên cho các em đặt câu với từ để các em hiểu cách dùng của từ đó trong giao tiếp, và biết nó được dùng trong tình huống nào. Có thể dùng nhiều cách để dạy từ mới, chẳng hạn example: dùng tranh, frash cards, real objecd, gesture, nation, situation... để học sinh khắc sâu và nhớ từ lâu hơn sau khi dạy từ, song giáo viên kiểm tra lai bằng một số các trò chơi : “what and where”, “Rub out and remember”, “ Slap the board”, “Matching” v.v 
 	Sau khi kiểm tra từ giáo viên có thể cho học sinh vào bài nghe bằng cách hỏi các em một số câu hỏi có liên quan đến bài, hoặc cho các em một số câu về nội dung bài để các em hiểu rõ hơn về nội dung bài, đồng thời hướng các em tập trung vào việc học hơn.
c)While- listening:
 Ở phần này giáo viên cho học sinh nghe băng để học sinh làm bài tập theo yêu cầu của sách giáo khoa. Giáo viên mở máy cho học sinh nghe ít nhất là 3 lần, yêu cầu các em trao đổi kết quả với nhau để kiểm tra lại nội dung mà các em vừa được nghe. Sau đó gọi các em đọc và viết lại kết quả sau khi đã nghe.
 	Đối với trường hợp học sinh quá yếu, ở phần này giáo viên có thể gợi ý các nội dung bài tập gần với kết quả bài nghe để giúp học sinh có thể tìm được nội dung dễ dàng hơn. Phần này giáo viên nên cho học sinh hoạt động cá nhân và cặp.
Giáo viên có thể sử dụng một số poster để so sánh kết quả của học sinh.
d) Post- listening:
 	Phần post là phần quan trọng, vì đây là phần mà các em phải vận dụng kiến thức của mình vào thực tế cuộc sống hằng ngày. Do đó giáo viên phải dùng một số thủ thuật để phát huy khả năng giao tiếp của các em như: “chatting, matching, true or false, gap fill...”
 	Qua phần này giáo viên cũng có thể phát hiện ra em nào chưa hiểu bài, chưa vận dụng kiến thức tốt, từ đó giúp các em, hướng dẫn các em một cách chi tiết hơn.
 e) Homework:
 	Ở bước này cũng rất quan trọng vì thế giáo viên chú ý dặn bài cho học sinh một cách cẩn thận. Nội dung bài học tiếp theo là gì. Các bài tập nào ở nhà cần phải làm. Đối các lớp yếu giáo viên có thể cung cấp các câu hỏi bám sát nội dung mà các em sẽ học ở tiết tiếp theo.
 	Đối với một tiết học “Listening” giáo viên không nên chú trọng quá sâu đến việc giải thích cấu trúc, mà chỉ nói cách vận dụng cấu trúc trong tình huống nào, để từ đó các em có thể hiểu được nội dung bài.
 	Sau khi hoàn thành phần luyện nghe, giáo viên nên cho học sinh tóm tắt nội dung bài bằng sự hiểu bài và ngôn ngữ riêng của mình. Ở đây giáo viên nên khuyến khích học sinh nói về mình qua nội dung bài. Nếu học sinh nói không được, giáo viên có thể gợi ý bằng cách đặt câu hỏi. Phần này giáo viên nên cho các em làm việc tập thể ( nhóm ) có trách nhiệm giúp nhau và động viên nhau trong việc rèn luyện kỹ năng sử dụng ngoại ngữ.
v Giáo án minh họa: Dạy tiết nghe (Unit 11: A3/ P. 117)
Week: 23rd	Unit 11: WHAT DO YOU EAT ?
Period: 67th 	Lesson 3: A3 / P.117	Date: 4/1/2014
@&?
I/ Aim:
Listening for specific information about quantifiers for food shopping. Using “How much/ How many ... ?”
II/ Language contents:
	w Grammar: Review
w Vocabulary: Review
III/ Techniques:
Matching, Slap the board, Open Prediction, Chatting, Write-it-up. 
IV/ Teaching aids:
Cassette, tape
V/ Procedure:
Teacher's activities
Students'activities
Content 
- Teacher asks students to go to the board and do exercise.
- Teacher corrects their mistakes and gives marks.
- Teacher asks students to open and look at the book at page 117 (A3).
- Teacher asks – students answer.
- Then teacher asks students to ask and answer the other pictures.
- Teacher corrects their mistakes.
- Then teacher calls 6 students to go to the board. Teacher divides them into 2 groups and guides them to play a game.
- Teacher reads the words by vietnamese, students run to the board and slap the the words by English.
- The team has many right words is winner.
- Teacher praises the winner.
- Teacher explains request of A3.
- Then teacher asks each student to make a prediction.
- Students guess to match the names of the people with things they want.
- Teacher plays the tape (3 times).
- Students listen and check their predictions.
- Teacher asks students to practice in pairs, the in groups (compare their predictions).
- Teacher calls some students to go to the board and write their predictions.
- Then teacher plays the tape again.
- Teacher corrects exercise.
-The teacher asks students to close the books.
- Teacher asks – students answer.
- Teacher corrects their mistakes and give marks.
- Teacher uses a small board.
- Teacher guides students to prepare new lesson.
-Students go to the board and match A with B.
-Pay attention and get the meaning.
- Open their books and look at the exercises carefully.
-Answer
-Work in pairs
-Getting the meaning
-Work in group
-Listen and slap the correct words
-Listening
-Guessing the matching
-Listening
-Listening and check
-Work in pairs
-Writing the guessing
-Listen again
- Students correct their predictions.
-Closing the books
- Students answer and write the answers on the board.
-Getting the right meaning.
-- Students take note

1. Warm up(3')
w Technique: Matching
A
B 
1. a tube of
2. a dozen
3. a bar of
4. a can of
5. a packet of
a. eggs
b. cookies
c. toothpaste
d. soap
e. soda

v Pre-Listening(5')
- Review vocabulary:
Ex: picture a)
T: What is this ?
Ss: It’s a box of chocolates.
w Technique: Slap the board(5')
toothpaste
box
soap
chocolatese
can
packet
w Technique: Open Prediction (3')
- Phuong à......
- Ly à......
- Mai à......
- Nam à......
2/ While-Listening(10')
- A3/ P.117
St 1
St 2
St 3
Phuong



Ly 



Mai 



Nam




Key: 
- Phuong à d)
- Ly à e), a)
- Mai à b)
- Nam à c)
3/ Post- Listening(5')
w Technique: Chatting 
- Teacher’s questions:
1. What does Phuong want?
2. What does Ly want?
3. What does Mai want?
4. What does Nam want?
w Technique: Write-it-up (7')
1. Phuong wants a tube of toothpaste.
2. Ly wants a bar of soap and 
a box of chocolates.
3. Mai wants a can of soda.
4. Nam wants a packet of cookies.
4/ Homework(2')
- Review the lesson.
- Rewrite the answers.
- Prepare: B1, B3, B4 / P.119 – 120 
Review: - Food and drink
- What would you like?

5. Kết quả đạt được :
Qua một thời gian giảng dạy các tiết nghe hiểu lớp 6 theo phương pháp đã trình bày trên, tôi thấy có những ưu điểm sau :
- Học sinh có điều kiện thực hành "pair work và group work "
- Với việc nghe băng vài lần ,HS có thể nắm được thông tin chính của bài đồng thời phát triển các kỹ năng phụ khác như :Nghe lướt ,khả năng suy luận và đoán nghĩa của từ.
- Giờ học sinh động hơn, học sinh được tham dự vào nhiều hoạt động khác nhau .
- Giáo viên có thể dể dàng giúp học sinh kém.
- Học sinh được rèn luyện cả 4 kỹ năng ,đặc biệt là kỹ năng nghe nói.Kỹ năng đọc được thể hiện qua làm bài tập .Kỹ năng viết được thể hiện qua việc viết kết quả bài tập.
- Với việc dạy tiết nghe hiểu phương pháp trên ,kết quả học của học sinh có tiến bộ rõ rệch.Cụ thể:
v Kết quả so sánh:
a/ Điểm KSCL học kỳ I: 
Lớp
TSHS
YẾU
TB
KHÁ
GIỎI
6A
6B
6C
30
30
31
10
12
14
10
13
10
7
4
4
3
1
2
Cộng
91
36
33
15
6
b/ Điểm KSCL giữa học kỳ II: 
Kết quả làm bài kiểm tra của học sinh ở HKII có tiến bộ rõ rệt:
Lớp
TSHS
YẾU
TB
KHÁ
GIỎI
6A
6B
6C
30
30
31
3
2
2
6
8
9
13
13
15
8
7
5
Cộng
91
7
23
41
20
6. Tiểu kết:
Mỗi người có một suy nghĩ ,mỗi giáo viên có một phong cách lên lớp .Song tôi nghĩ dù phương pháp nào đi chăng nữa cũng đều có mục đích chung là truyền thụ cho các em học sinh đúng ,đủ kiến thức ,giúp các em hiểu bài và khắc sâu kiến thức một cách nhanh nhất .Với bộ môn này tôi thiết nghĩ tìm được một phương pháp chung trong dạy học để đạt hiệu quả cao nhất là điều khiến mỗi giáo viên phải tìm tòi ,song không phải ai cũng dể dàng đạt được điều đó.
C/ KẾT LUẬN:
1/ Bài học kinh nghiệm:
Vận dụng phương pháp này bản thân đã thấy có một tiến triển khá lớn trong quá trình giảng dạy, bởi vì nó giúp cho học sinh trên cơ sở rèn luyện được cho các em kỹ năng nghe và hình thành cho các em có ý thức tự học, đặc biệt là học sinh yếu kém, ngại phát biểu. Áp dụng lồng ghép các thủ thuật giúp cho học sinh tự tin hơn với kiến thức mà các em mới lĩnh hội. Các em có thể chuyển sang các kỹ năng khác: viết hoặc nói một cách dễ dàng, phát huy tính năng động sáng tạo của học sinh. Các em có thể lấy thông tin thực tế hình thành cho mình kỹ năng giao tiếp thông thạo hơn, có thể sử dụng tiếng Anh giao tiếp với những người xung quanh.
2/ Hướng phổ biến, áp dụng đề tài:
- Thực hiện đối với học sinh trường Trung học cơ sở Đức Thạnh.
- Có thể phổ biến ở một số trường khác trong huyện.
3/ Hướng nghiên cứu đề tài:
Việc thực hiện đề tài bước đầu đã thành công, có thể áp dụng không chỉ khối lớp 6 mà có thể nhân rộng ra phạm vi toàn trường.
Tiếp tục phát triển đề tài, đồng thời mở rộng đến những vấn đề khác, nhằm giúp học sinh THCS có thể đạt được 4 kỹ năng : Nghe, Nói, Đọc, Viết một cách hoàn thiện hơn.
	Trên đây là một vài kinh nghiệm tôi đã thực hiện được trong năm học vừa qua, chắc hẳn vẫn còn nhiều hạn chế và thiếu sót. Rất chân thành và mong đợi những ý kiến đóng góp của Ban Giám hiệu, của Hội đồng khoa học Ngành.
Xin chân thành cảm ơn.